Quyết định số 3969/QĐ-BTNMT ngày 30 tháng 12 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm có chức năng, nhiệm vụ như sau:
- Xây dựng chương trình, đề án, dự án liên tỉnh, vùng, quốc gia về quan trắc môi trường, đánh giá chất lượng môi trường.
- Làm nhiệm vụ đầu mối của hệ thống mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia; Phối hợp xây dựng quy hoạch tổng thể hệ thống quan trắc môi trường quốc gia và tổ chức thực hiện quy hoạch trên địa bàn các tỉnh miền Bắc.
- Thực hiện chương trình quan trắc môi trường quốc gia gồm chương trình quan trắc môi trường sông và hồ liên tỉnh, biển, vùng kinh tế trọng điểm, các khu vực có tính chất liên vùng, liên tỉnh, môi trường xuyên biên giới và môi trường tại các vùng có tính đặc thù trên địa bàn các tỉnh miền Bắc.
- Xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin về quan trắc môi trường trên phạm vi cả nước; đánh giá và phối hợp công bố, công khai kết quả quan trắc môi trường theo quy định của pháp luật; hướng dẫn nghiệp vụ và hỗ trợ kỹ thuật quản lý số liệu quan trắc môi trường; đánh giá, dự báo chất lượng môi trường quốc gia; xây dựng hệ thống cảnh báo, dự báo chất lượng môi trường quốc gia.
- Đầu mối xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin, mạng diện rộng để thu thập, quản lý, xử lý, phân tích, tổng hợp thông tin, dữ liệu quan trắc môi trường từ các trạm quan trắc môi trường tự động và các trạm quan trắc môi trường quốc gia, địa phương và các bộ, ngành.
- Đầu mối tổ chức các chương trình thử nghiệm thành thạo trong quan trắc môi trường trên phạm vi cả nước.
- Tham gia các mạng lưới quan trắc, giám sát môi trường, diễn đàn hợp tác về môi trường khu vực và quốc tế.
- Phối hợp hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ và hỗ trợ kỹ thuật về quan trắc môi trường; tham gia hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá hoạt động quan trắc môi trường.
- Phối hợp xây dựng và thực hiện kế hoạch quốc gia về quản lý chất lượng môi trường không khí; phối hợp hướng dẫn xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí cấp tỉnh, phương pháp đánh giá chất lượng môi trường không khí; tổ chức quan trắc đánh giá hiện trạng và xu thế, diễn biến chất lượng môi trường không khí trên địa bàn các tỉnh miền Bắc.
- Phối hợp xây dựng và thực hiện kế hoạch quản lý chất lượng môi trường nước mặt đối với sông, hồ liên tỉnh có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường; tổ chức quan trắc, đánh giá hiện trạng và xu thế, diễn biến chất lượng môi trường nước trên địa bàn các tỉnh miền Bắc; tham gia đánh giá khả năng chịu tải của môi trường nước mặt đối với sông, hồ liên tỉnh trên địa bàn các tỉnh miền Bắc.
- Phối hợp hướng dẫn, kiểm tra công tác quan trắc và quản lý khí thải, nước thải, chất thải rắn theo phân công của Cục trưởng.
- Tham gia đánh giá sự phù hợp đối với chất ô nhiễm khó phân hủy và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hóa, thiết bị có chứa chất ô nhiễm khó phân hủy; tham gia kiểm soát nguồn phát sinh các chất ô nhiễm khó phân hủy.
- Tham gia thẩm định điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường của các tổ chức trên địa bàn các tỉnh miền Bắc theo phân công của Cục trưởng
- Phối hợp xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia, báo cáo chuyên đề về môi trường và các báo cáo môi trường khác.
- Tham gia xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê môi trường của ngành tài nguyên và môi trường, thực hiện thu thập các chỉ tiêu thống kê về môi trường
- Phối hợp hướng dẫn, kiểm tra, thực hiện công tác điều tra, kiểm kê, thống kê nguồn thải, nguồn ô nhiễm trên địa bàn các tỉnh miền Bắc
- Thực hiện các chương trình, đề án, dự án, đề tài khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế về quan trắc môi trường; nghiên cứu, ứng dụng các phương pháp, công nghệ mới trong quan trắc môi trường; ứng dụng công nghệ thông tin và mô hình hóa để thành lập bản đồ, cơ sở dữ liệu môi trường, cảnh báo, dự báo chất lượng môi trường và cung cấp thông tin môi trường phục vụ công tác quản lý và bảo vệ môi trường.
- Tham gia xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường, tiêu chuẩn quốc gia, quy trình kỹ thuật, định mức kinh tế - kỹ thuật và các văn bản liên quan đến quan trắc môi trường theo phân công của Cục trưởng.
- Thực hiện các hoạt động tư vấn, dịch vụ về môi trường
+ Quan trắc hiện trường, phân tích môi trường, dioxin và độc chất; thử nghiệm thành thạo;
+ Đánh giá chất lượng và vận hành hệ thống quan trắc tự động, liên tục
+ Kiểm soát về đo lường, kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo và chuẩn đo lường; chứng nhận, bảo dưỡng, vận hành, sửa chữa thiết bị, hệ thống quan trắc; chế tạo, cung cấp thiết bị và các chất chuẩn
+ Thông tin, dữ liệu môi trường, chỉ tiêu thống kê môi trường; ứng dụng công nghệ thông tin và mô hình hóa trong quan trắc và dự báo chất lượng môi 4 trường; xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường các cấp, và các loại báo cáo môi trường khác
+ Xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá trong quan trắc môi trường
+ Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo các tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế
+ Các hoạt động tư vấn, dịch vụ môi trường khác theo quy định