Cacbon mônôxít, có công thức hóa học là CO, đây là một chất khí vô hình, không hề có màu sắc, vô vị, không hề có mùi, và nó là một chất độc nguy hiểm với độc tính cao. Nó là sản phẩm chính của quá trình đốt cháy nhiên liệu trong môi trường không đủ oxy. Điều này cũng có nghĩa là CO xuất hiện ở hầu hết các quá trình đốt, từ việc đốt rác, củi, than, than đá hay trong hoạt động của các lò hơi (chạy củi, than, dầu F.O), máy phát điện, lò nung, … tất cả đều thải ra rất nhiều loại khí thải độc hại này. Đặc biệt, nguồn phát sinh chủ yếu CO có thể kể tới đó là quá trình đốt củi không đúng cách.
Nhưng việc xử lý khí thải có CO vượt chuẩn này không hề đơn giản, đây là một bài toán hết sức phức tạp và vô cùng nan giải.
Các phương pháp xử lý khí CO đơn giản và hiệu quả
Mônôxít cácbon là một chất cực kỳ nguy hiểm, vì nếu hít thở phải một lượng quá lớn CO sẽ dẫn tới nguy hiểm, CO làm giảm ôxy trong máu việc này làm tổn thương hệ thần kinh cũng như nó có thể dẫn đến tử vong. Với nồng độ vào khoảng 0,1% mônôxít cácbon trong không khí cũng đủ để có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
CO có tính liên kết cao với hemoglobin (Hb) trong hồng cầu mạnh, so với ôxy thì CO có ái lực gấp 230-270 lần nên khi CO đi được vào phổi, nó sẽ gắn chặt với Hb thành HbCO dẫn đến việc máu không thể vận chuyển ôxy đến các tế bào. Đặc biệt, CO còn gây tổn thương tim khi chúng gắn kết với myoglobin của cơ tim.
Những biểu hiện của ngộ độc CO:
– Cảm giác bần thần,
– Nhức đầu
– Buồn nôn
– Khó thở
– Đi vào hôn mê.
Và nguy hiểm hơn hết là nếu công nhân đang ngủ say hoặc uống rượu say mà bị ngộ độc CO thì người bị ngộ độc sẽ từ từ đi vào tình trạng hôn mê, ngưng thở và cuối cùng sẽ tử vong nếu không có biện pháp sơ cứu phù hợp.
Hiện nay trên thế giới đã có rất nhiều phương pháp để xử lý khí thải, chẳng hạn như xử lý khí bằng cách hấp thụ bằng hóa chất gốc kiềm, dùng vật liệu hấp phụ, dùng cách gia nhiệt – đốt điện…nhưng chúng đều có các nhược điểm không khắc phục được:
Xử lý khí dùng hóa chất gốc kiềm: chúng không xử lý được khí CO
Xử lý khí dùng vật liệu hấp phụ: hiệu quả xử lý khí CO là rất thấp: 5-10%
Xử lý khí dùng tháp gia nhiệt, đốt điện tuy có hiệu quả xử lý khí CO cao, thế nhưng chi phí chế tạo và vận hành cũng cực kỳ cao.
Vì vậy trong thực tế hiện nay, tất cả các hệ thống xử lý khí thải hầu như không đạt chuẩn về CO, các doanh nghiệp đều phải đau đầu trong việc phải tìm mọi cách đối phó với các cơ quan chức năng, một số khác thì buông xuôi, chấp nhận đóng phạt. Và điều này rất ư là mệt mỏi, tốn kém mặc dù họ cũng đã bỏ ra không ít chi phí để đầu tư cho hệ thống xử lý khí thải.
– Giảm thiểu sự phát thải khí CO bằng cách điều chỉnh quá trình cháy là một cách cực kì hiệu quả và không tốn kém để xử lý khí CO.
– Không giống như sự phái thải khí SO2 – nó hoàn toàn phụ thuộc vào thành phần lưu huỳnh trong nhiên liệu, sự phát thải CO của quá trình đốt nhiên liệu phụ thuộc vào 2 yếu tố:
+ Tỷ lệ nhiên liệu – không khí: Hệ số thừa không khí càng lớn thì lượng CO tạo thành càng ít, tuy nhiên khí thừa sẽ dẫn tới sự tạo thành NOx nhiều hơn và thiết bị xử lý khí đòi hỏi cũng lớn hơn. Vì vậy chúng ta cần cân đối điều chỉnh lượng khí cấp sao cho phù hợp, vừa đủ.
+ Cách nạp nhiên liệu: Để hạn chế sự tạo thành CO thì việc cấp nhiên liệu phải thật hợp lý, cấp nhiên liệu sao cho vừa đủ cháy và ngọn lửa không bị tắt ngúm trung quá trình nạp nhiên liệu. Đặc biệt là đối với than và củi, khi cho vào vảo lò, cần cho vào theo nhiều đợt với lượng than hoặc củi vừa đủ cháy.