Cổng thông tin quan trắc môi trường

Như các báo cáo trước đây đã trình bày về quy luật diễn biến chất lượng không khí hàng năm, tại khu vực miền Bắc, ô nhiễm không khí tăng cao vào các tháng mùa đông. Qua theo dõi kết quả quan trắc tại các trạm quan trắc không khí tự động cho thấy, bắt đầu từ nửa cuối tháng 10 trở về đây, chất lượng không khí có diễn biến xấu đi so với những tháng trước đó, đặc biệt trong đầu tháng 11 và đầu tháng 12 đã xuất hiện một số đợt ô nhiễm tại Hà Nội và một số đô thị phía Bắc.

Kết quả đo trong tháng 11 và đầu tháng 12/2020 tại các trạm quan trắc không khí tự động liên tục ở một số đô thị miền Bắc, Trung, Nam cho thấy, giá trị thông số bụi mịn PM2.5 trung bình 24 giờ tại Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh hầu hết đều cao hơn các đô thị khác. Riêng thủ đô Hà Nội đã có 11/41 ngày giá trị thông số bụi mịn PM2.5 trung bình 24 giờ vượt quá giới hạn so với QCVN 05:2013/BTNMT.

Biểu đồ 1. Diễn biến trung bình 24 giờ thông số PM2.5 tại một số đô thị từ ngày 01/11 - 10/12/2020

Đánh giá chất lượng không khí theo chỉ số AQI ngày cho thấy, tại Hà Nội, khá nhiều ngày có chất lượng không khí ở mức kém, đặc biệt tập trung nhiều trong khoảng một tuần vừa qua (Biểu đồ 2).

Biểu đồ 2: Diễn biến chỉ số AQI ngày tại một số đô thị từ 01/11 - 10/12/2020

Xét cụ thể tại các khu vực trong nội thành Hà Nội từ đầu tháng 11 đến nay, giá trị thông số bụi mịn PM2.5 trung bình 24 giờ tại nhiều trạm quan trắc không khí tự động trong khu vực nội thành khá cao, tập trung thành những đợt ô nhiễm (diễn ra trong khoảng 2-3 ngày). Những đợt ô nhiễm này xảy ra trong nửa đầu tháng 11 và đầu tháng 12/2020. Trong những ngày này, hầu hết các trạm đều cho thấy giá trị thông số bụi mịn PM2.5 trung bình 24 giờ vượt quá giới hạn so với QCVN (Biểu đồ 3).

Biểu đồ 3: Diễn biến giá trị TB 24 giờ thông số PM2.5 nội thành Hà Nội từ 01/11 - 10/12/2020

Kết quả tính toán chỉ số AQI ngày tại các trạm của Hà Nội cho thấy, trong đầu tháng 12 tại một số trạm chỉ số AQI đã mức xấu, mức có ảnh hướng nhiều tới sức khỏe (Biểu đồ 4).

Biểu đồ 4: Diễn biến chỉ số AQI ngày tại các trạm Hà Nội từ 01/11 - 09/12/2020

Tuy nhiên, tại các khu vực khác nhau, chất lượng không khí cũng có sự khác biệt đáng kể. Các trạm đặt tại Ba Đình, Cầu Giấy, Bắc Từ Liêm thường có kết quả quan trắc thông số bụi cao hơn các khu vực khác. Chi tiết giá trị AQI của các trạm trong bảng 1 và 2 dưới đây.

Bảng 1: Số ngày tương ứng với mức AQI các trạm nội thành Hà Nội tháng 11/2020

Bảng 2: Số ngày tương ứng với mức AQI các trạm nội thành Hà Nội 11 ngày đầu tháng 12/2020

Theo dõi diễn biến chất lượng không khí trong ngày cho thấy, giá trị thông số bụi mịn PM2.5 thường cao nhất vào buổi đêm vào sáng sớm (biểu đồ 5). Theo phân tích của một số nghiên cứu giải thích cho hiện tượng ô nhiễm không khí tại khu vực miền Bắc tăng cao vào ban đêm và sáng sớm, đó là sự kết hợp của các yếu tố như lặng gió, nghịch nhiệt, đối lưu khí quyển thấp làm cho các chất ô nhiễm không thể phát tán lên cao hoặc đi xa.

Biểu đồ 5: Diễn biến chỉ số AQI (giờ) một số trạm tại Hà Nội từ ngày 05 - 11/12/2020

Nhìn chung, trong tháng 11 và đầu tháng 12 năm 2020, chất lượng không khí tại một số đô thị, đặc biệt là Hà Nội và các thành phố phía Bắc đã bị suy giảm. Một số đợt ô nhiễm vào đầu tháng 11 và đầu tháng 12 đã xuất hiện tại miền Bắc. Ô nhiễm không khí cao nhất thường vào buổi đêm và sáng sớm. Người dân cần thường xuyên cập nhật thông tin về chất lượng không khí trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Môi trường tại www.vea.gov.vn hoặc qua ứng dụng VNAir trên điện thoại di động để thực hiện các biện pháp giảm thiểu tác động như: hạn chế ra ngoài vào buổi sáng sớm và buổi đêm, đóng các cửa chính, cửa sổ vào những thời điểm ô nhiễm tăng cao và đeo khẩu trang chống bụi đảm bảo tiêu chuẩn khi ra đường./.